قبلا با بوم مدل کسب و کار و اهمیت آن آشنا شده‌اید. در این مقاله قصد داریم قسمت‌های مختلف یک بوم را بررسی کرده و طریقه پر نمودن آن را بررسی کنیم. این بوم از نه قسمت اصلی تشکیل شده که در ادامه به معرفی هریک از آن‌ها خواهیم پرداخت: فایل اکسل بوم مدل کسب و کار را می‌توانید از اینجا دانلود کنید.
قسمت اول
بخش‌بند مشتریان
اولین قسمتی که از بوم مدل کسب و کار باید پر کنید، قسمت مربوط به بخش‌بندی مشتریان است. در این بخش می‌بایست شناخت کافی از مشتریانتان پیدا کرده و بازار هدف خود را بررسی کنید. باید بدانید که بازار هدف شما یک یا چند بخشیست؟! در صورتی که بازار چند وجهی دارید باید برای هریک از وجوه برنامه‌ریزی کنید. به عنوان مثال ممکن است در وب‌سایتتان عده‌ای مشتری مطالب شما باشند و عده‌ای دیگر مشتری تبلیغ در سایت شما.
در این قسمت باید بدانید که دقیقا چه کاری برای مشتریانتان انجام می‌دهید؟ مشتریانتان در حال حاضر نیازهای خود را چگونه برطرف می‌کنند و شما چگونه می‌توانید با کمی نوآوری خدمات بهتری به آن‌ها ارائه دهید؟ این نوآوری که در این مرحله به آن دست پیدا خواهید کرد در مرحله بعد به شدت به دردتان می‌خورد.
درواقع باید در این مرحله لیستی از افراد یا سازمان‌هایی که مشتری شما هستند تهیه کنید. بهتر است برای این کار لیست را به ترتیب اهمیت بنویسید. یعنی از بالاترین اهمیت تا کم‌ترین.
قسمت دوم
ارزش پیشنهادی
ارزش پیشنهادی یا همان value proposition در واقع دلیلی است برای اینکه مشتریان شما از میان رقبای بسیاری که شما در بازار دارید به سمت شما بیایند و از شما خرید کنند. بهتر است لیستی از تمام ارزش‌هایی که فکر می‌کنید باعث برتری شما نسبت به رقبایتان می‌شود را روی تخته‌ای بنویسید و بعد شروع به پاک کردن گزینه‌هایی کنید که از اهمیت کمتری برخوردارند. در این صورت یک یا چند گزینه بسیار محکم باقی خواهند ماند که می‌توانند ارزش پیشنهادی شما باشند. سعی کنید در این مرحله هر ارزش را به یکی از بخش‌هایی که برای مشتریانتان در مرحله قبل تهیه کرده‌بودید مرتبط کنید.
قسمت سوم
کانال‌ها
کانال‌ها به تمام مواردی گفته می‌شوند که ارزش‌های پیشنهادی شما را به بخش‌بندی‌های بازارتان متصل می‌کنند. یک کانال ممکن است یک مغازه، یک وب‌سایت و یا حتی یک صفحه در شبکه‌های اجتماعی باشد. برای ما که درباره کسب‌و‌کارهای اینترنتی صحبت می‌کنیم معمولا کانال‌ها نیز اینترنتی هستند.
قسمت چهارم
ارتباط با مشتری
در این قسمت از بوم مدل کسب و کار باید مشخص کنید که دقیقا در طول فرآیند فروش و چرخه عمر محصول به چه صورت با مشتری در ارتباط هستید؟ آیا تنها از طریق وب‌سایت؟ آیا مشتری شماره تماس شما را دارد؟ آیا اصلا مشتری می‌تواند شما را ببیند؟ خدمات پس از فروش شما به چه صورت است؟
این‌ها سوالاتی هستند که باید در این قسمت از خود پرسیده و به آن‌ها پاسخ دهید. فراموش نکنید ارتباط با مشتری یکی از مهم‌ترین ارکان کسب‌و‌کار است. مشتری تا زمانی که نتواند با شما ارتباط خوبی برقرار کند و به شما اعتماد نکند از شما خرید نمی‌کند.
قسمت پنجم
جریانات نقدی
بی‌شک مهم‌ترین دلیل شکل گیری یک کسب و کار اهداف مالی است. در این قسمت شما می‌بایست جریانات مالی کار خود را استخراج کرده و برای آن برنامه‌ریزی کنید. کاری که شما در این مرحله انجام می‌دهید این است که قسمت‌های مختلف از مشتریان( بخش اول) را با ارزش‌های پیشنهادی( مرحله دوم) ترکیب کرده و از ترکیبشان با هم جریانات مالی را به دست آورید.
قسمت ششم
فعالیت‌های کلیدی
در این قسمت می‌بایست اقدامات اساسی که برای راه‌بری کسب‌و‌کار نیاز است را برشمرید و با خود مرور کنید که برای بهتر انجام شدن کارها باید روی چه اقداماتی تمرکز کنید. به عنوان مثال اگر برای فروش محصولاتتان از یک شرکت واسطه کمک می‌گیرد در آن صورت یکی از مهم‌ترین اقداماتی که باید روی آن تمرکز جدی داشته باشید کنترل و مدیریت کانال است. برای یک مجموعه تولیدی ممکن است این اقدامات اساسی اطلاع یافتن از نیازهای اساسی مشتری و تولید محصولات مورد نیاز آن‌ها باشد. به همین ترتیب باید کسب‌و‌کار خود را بررسی کرده و اقدامات اساسی برای آن را برشمارید.
قسمت هفتم
منابع کلیدی
منابع کلید دارایی‌هایی هستند که شما برای راه‌اندازی و رشد کسب‌و‌کار خود و به منظور موفقیت بیشتر نسبت به رقبا به آن نیاز دارید. شما باید به این فکر کنید که چگونه می‌خواهید منابع مالی و غیر مالی مورد نیاز برای کارتان را تامین کنید.
قسمت هشتم
شرکای کلیدی
مطمئنا برای انجام کارها به بهترین نحو به شرکای توانمند نیاز است. در این قسمت باید فعالیت‌های کلیدی را که از قبل تهیه کرده‌اید در نظر بگیرید و به این فکر کنید که برای انجام هریک از آن‌ها به کمک چه شرکایی نیاز دارید؟
قسمت نهم
ساختار هزینه‌ها
زنجیره ارزشتان را ترسیم کنید. زنجیره ارزش به این معنی است که چگونه فعالیت‌های کلیدی شما ارزش‌های پیشنهادی شما و پس از آن درآمد شما را ایجاد می‌کند؟ تمام اقداماتی که در زنجیره ارزش شما موجوند برای شما هزینه‌هایی را به همراه دارند. سایر اقدامات شما همچون مدیریت کانال‌ها و ارتباط با مشتریان نیز هزینه دارند. در این قسمت باید تمام هزینه‌هایتان را در نظر گرفته و لیستی از آن‌ها تهیه کنید.
با تکمیل قسمت آخر از این بوم می‌توانید این جمله را به خود بگویید که برنامه‌ای یک صفحه‌ای اما کامل برای کسب‌و‌کارتان تهیه کرده‌ام. حال می‌توانید با بررسی کلی موارد نه‌گانه با خیال راحت دست‌به‌کار شوید.
2 نظر
رامین
سلام
عالی بود
ممنون بابت این مطلب خوب
خیلی ساده و روان توضیح دادید
بنده نیازمند یک بوم مدل کسب وکار در زمینه کارت تخفیف در شهر هستم
میتونید بنده رو برای پر کردم بوم مدل راهنمایی کنید؟
با احترام
سعید مفخمی
سلام ممنون از شما
بله لطفا از طریق ایمیل در تماس باشید